Хүн гэж хэн бэ?: Хүн байхын утга учир

Хорвоогийн гайхамшиг нь хүн, хүний гайхамшиг нь ухаан. А.Гамильтон

Хүний хувьд ухаалаг амьдрах, хүнлэг хүн байх нь хүн гэж дуудуулж явахынх нь гол утга учир байдаг. Амьдралаа зорилго тэмүүлэлтэйгээр, зөв замаар авч явах, ухаан зарж амьдрах нь ухаалаг амьдралын үндэс юм. Харин хүнлэг хүн байх нь хүний мөс чанар, бусдад хандах хандлага, биеэ авч явах соёл, аав ээж, ах дүүгээ хайрлан халамжлах сэтгэл зэргээс хамаарна. Хөдөлмөр хүнийг сармагчнаас тусгаарлан хүн болгосон тул хүний шүтээн нь хөдөлмөр байдаг. Хүн хөдөлмөр хийгээгүй цагт түүнд арга дадал суухгүй, бүтээл гарахгүй, үүнээс улбаалаад амьдралынх нь утга учир алдагдаж хохирно. Хөдөлмөрлөөгүй , амьдарч чадаагүй хоёр адилхандаа гэж хэлэх нь бий. Иймээс хөдөлмөрч, ажилд хичээнгүй байхад хүн байхын утга учир оршино. Хүний нэг онцлог нь тэрээр өөдлөн дэвжсэн хөгжлийн хуулиар амьдардаг. Хүн бол хөгжил дэвшлийг аван явагч. Иймээс хүн цаг ямагт сайн сайхан луу тэмүүлж, хөгжиж дэгжиж амьдардах ёстой. Энэ нь хүн байхын бас нэгэн утга учир мөн. /Ц.Балхаажав "Хүн та хэн бэ?"/