Сократын арга

Зохиогч: Д. Карнеги

"Хэн нэгэнтэй ярилцахдаа санал зөрж байгаа асуудлаас бүү эхлэгтүн.Харин үүний оронд санал нийлж байгаа асуудлаасаа эхлэн үргэлжлүүлэн ярилцах хэрэгтэй.Эхнээс нь тийм, тийм гэж хэлүүлж авахыг бод. Дэс дараалан тийм, тийм гэсэн хариулт авах замаар тухайн хүнээр өөрийн хүссэн хариултыг хэлүүлж болно"

Энэ бол их сэтгэгч Сократ хүмүүстэй ярилцах үедээ хэрэглэдэг байсан арга юм. Яриаг чадварлаг залж чаддаг хүн бүр эхнээсээ зөвшөөрсөн хариу авдаг. Yгүй гэсэн хариулт бол бусадтай ярилцах үед хамгийн хэцүү саад байдаг. Хэрэв хүн нэгэнтээ үгүй гээд хэлчихсэн бол түүний бардам зан нь эцсээ хүртэл тууштай байхыг шаарддаг. Хүн ер нь ямар нэгэн юм хэлсэн л бол түүнийгээ баримтлах ёстой болдог. Иймээс та яриагаа ярилцагч хүнээрээ үгүй гэж хэлүүлэхгүй байхаар залах нь чухал юм. Сократын аргыг амьдралд хэрэглэсэн нэгэн жишээг одоо сонирхъё:

... Манай пүүс бүтээгдэхүүнээ нэгэн пүүст худалдах сонирхолтой байв. Миний өмнөх хүмүүс арваад жил оролдсон боловч энэ пүүст юу ч худалдаж чадаагүй байлаа. Харин би нэлээд хөөцөлдсөний эцэст гурван жилийн дараа тэр пүүст хэдэн цахилгаан хөдөлгүүр худалдах болов. Хэрэв эдгээр хөдөлгүүрүүдийн чанар сайн гэж үнэлэгдвэл дахиад хэдэн зуун хөдөлгүүрийн захиалга өгөх байх гэж бид найдлага тавьж байсан юм. Хөдөлгүүрүүд маань чанартай гэдэгт би итгэлтэй байлаа. Иймээс гурван долоон хоногийн дараа түнш дээрээ очихдоо амжилтандаа итгэл төгс байв. Гэвч санаснаас маань өөр нөхцөл байдал намайг угтав. "Танаас үлдсэн хөдөлгүүрүүдийг худалдаж авахгүй" гэсээр ерөнхий инженер нь надтай уулзлаа. Яагаад гэж намайг гайхан асуухад "Яагаад гэвэл танай хөдөлгүүр хэтэрхий халж байна, гар хүргэхийн аргагүй юм" хэмээн хариулав. Маргалдаж эхэлбэл ер сайн юм болохгүй гэдгийг би мэдэж байлаа. Иймээс сократын аргыг хэрэглэхээр шийдлээ.
"Ноёнтон, та сонсооч! Хэрэв хөдөлгүүр халж байгаа бол би таны хэлснийг бүрэн зөвшөөрч байна. Та цахилгааны аж үйлдвэрийн үндэсний нийгэмлэгийн зааварт тогтоосон стандартын шаардлагад нийцэж байгаа хөдөлгүүр худалдаж авах ёстой. Тийм үү? гэж намайг асуухад тэрээр зөвшөөрч, би анхныхаатийм гэсэн хариултыг сонслоо. Зааварт хөдөлгүүр орчны агаарын хэмээс 720Е -гээр илүү халж болно гэж бий. Тийм үү? Тэрээр тиймээ хэмээн хүлээн зөвшөөрч, энэ үнэн гэвч танай хөдөлгүүрийн халалт зөвшөөрснөөс илүү байна гэв. Би түүнтэй маргасангүй. Харин үйлдвэрийн байрны дулааны хэм ямар байгааг асуув. 750 орчим гэж тэр хариулав. Тэгвэл ойлгомжтой. Хэрэв орчны дулаан 750 байгаа бол дээр нь 720 хэмийг нэмбэл 1470 болно. 147 хэмийн халуун усанд гараа дүрвэл шалзрана биз дээ. Тэр дахиад л тийм гэж хэлэх ёстой болов. Yүний дараа бид жаахан ярьж сууцгаалаа. Дараа нь нарийн бичгийн даргаа дуудаж, надад 35 мянган долларын захиалга өгсөн юм даа"

Хэрвээ та хэзээ нэгэн цагт хэн нэгэн хүнд буруутайг нь, эсвэл андуурч байгааг нь хэлмээр санагдвал Сократын санаж байх хэрэгтэй юм. "Аяар явбал алс очно" гэсэн хятадын зүйр үг бий. Хэрвээ та санаа бодлоо бусдаар зөвшөөрүүлэхийг хүсвэл "ярианы бүр эхнээс л зөвшөөрсөн хариу авахыг хичээ" гэсэн зарчмыг хэрэглэж байгаарай!